(tylko do korespondencji): Szybowice 378,
48-200 Prudnik

Odsłony: 2135

Tom ReganTom Regan to amerykański filozof, specjalizujący się w teorii praw zwierząt. Nauczał jako profesor filozofii na North Carolina State University od 1967 r. do przejścia na emeryturę w 2001 roku. 

Jest autorem licznych książek na temat filozofii praw zwierząt, które stały się jednym z głównych źródeł inspiracji ruchu wyzwolenia zwierząt, a w tym The Case for Animal Rights ("Sprawa praw zwierząt" - 1983), jednej z nielicznych pozycji, które znacząco wpłynęły na nowoczesny ruch na rzecz praw zwierząt.

Wprowadził pojęcie "podmiotu życia" (ang. subject-of-a-life), czyli istoty, która ma wewnętrzną wartość (ang. inherent value) i której przysługują podstawowe prawa, w tym np. prawo do życia, wolności od cierpienia, wolności i poszanowania godności. Jego zdaniem, by należeć do tej grupy NIE trzeba być czynnym podmiotem moralnym (racjonalnie działającym, mającym prawa i obowiązki moralne człowiekiem; ang. moral agent), a wystarczy być adresatem moralnym/pasywnym podmiotem moralnym (moral patient).

Regan wskazuje, że sami przyznajemy wartość (a w konsekwencji traktujemy je zgodnie z wymaganiami etyki) noworodkom czy ludziom znacznie upośledzonym umysłowo, a jednak nie różnią się oni w żaden istotny sposób od zwierząt.

Twierdzi on, w odniesieniu do nie-ludzkich istot, które nazywa "podmiotami życia" - że jeśli chcemy przypisywać wartość egzystencji ludzkiej ze względu na czynniki racjonalne, to - aby pozostać w zgodzie z przemawiającymi za tym argumentami - musimy podobnie przypisać je do nie-ludzi. Istoty nie-ludzkie bowiem "mają przekonania i dążenia, odczuwają, mają pamięć i poczucie przyszłości, w tym ich własnej przyszłości, przeżycia emocjonalne wraz z wrażeniami bólu i przyjemności, zdolność do działania pozwalającego na realizację własnych dążeń i osiąganie własnych celów, własne interesy i zdolność do ich wyboru, trwałą psychofizyczną indywidualność oraz własne dobro polegające na tym, że ich doznania mogą być dla nich pozytywne lub negatywne logicznie, niezależnie od ich użyteczności dla innych i nie są przedmiotem realizacji interesów kogokolwiek innego". Do tej grupy ponad wszelką wątpliwość zaliczają się – zdaniem Regana – wszystkie normalne ssaki starsze niż rok.

Tom Regan - Zgodnie z postulowaną przez Amerykanina zasadą, wszystkie istoty należące do tej kategorii należy traktować jako cele same w sobie, a nie jako środki do celu. W praktyce pociąga to za sobą radykalne konsekwencje praktyczne: zakaz spożywania mięsa, zakaz polowań, wykorzystywania zwierząt w celach rozrywkowych bądź naukowych, itd.

Od 1985 roku pracuje z żoną Nancy jako współzałożyciel i współprzewodniczący Culture and Animals Foundation, organizacji non-profit, która "zobowiązała się do wspierania rozwoju intelektualnych i artystycznych przedsięwzięć, mających na celu wspieranie ochrony i opieki nad zwierzętami".

"Gdy niesprawiedliwość jest absolutna, trzeba się sprzeciwiać absolutnie. Nie zostało "zreformowane" niewolnictwo, jak wymagała sprawiedliwość, nie została "zreformowana" praca dzieci, ani nie "zreformowano" zniewolenia kobiet. W każdym z tych przypadków, zniesienie (abolicja - przyp. aut.) było jedyną odpowiedzią moralną. Zreformować absolutną niesprawiedliwość oznacza przedłużyć ową niesprawiedliwość. Prawa zwierząt wymagają tej samej odpowiedzi: zniesienia".